ANKARA - Ankara 11. Agir Ceza Mahkemesi, Sivas olaylarina karisan ancak yakalanmayan 7 sanigin yargilandigi davada son sözünü dün söyledi. Mahkeme 5 sanik hakkindaki davanin zamanasimindan, Cafer Erçakmak ve Yilmaz Bag’in ise ölmüs olmalarindan dolayi davalarinin düsürülmesine karar verdi. 3 kisi hakkindaki dava ise sürecek.
Sivas ana davasindan ayrilan 7 firari sanik hakkindaki davanin karar durusmasi dün Ankara 11. Agir Ceza Mahkemesi’nde yapildi.
Son durusmaya çok sayida izleyicinin yani sira CHP ve BDP milletvekilleri de katildi. Davanin basindan bu yana avukatlik görevini yapan Sanal Sarihan duygu yüklü bir savunma yaparak, davanin zaman- asimindan düsürülmemesini talep etti. Mahkeme Baskani Dündar Örsdemir, saniklardan Cafer Erçakmak ve Yilmaz Bag’in ölmüs olmalari nedeniyle davalarinin düsürülmesine karar verdi. Mahkeme, “Anayasal düzeni zorla degistirmeye kalkisma suçuna istirak” suçundan yargilanan Sevket Erdogan, Köksal Koçak, Ihsan Çakmak, Hakan Karaca ve Nemci Karaömeroglu hakkindaki davalarin ise 15 yillik zamanasimi süresinin 2 Temmuz 2008’de doldugunu belirterek, davanin “zamanasimi nedeniyle düsürülmesi” kararini verdi.
Karar yanlis anlasildi
Mahkeme Baskani’nin karari okurken, mevzuatta yer alan “insanlik suçuna” iliskin hükümlere deginmesi, salondaki bazi izleyicilerin “dava insanlik suçu olarak nitelendirildi” yorumu yapmasina neden oldu. Ancak karar metni incelendikten sonra, bu degerlendirmenin mevzuat hatirlatmasi oldugu anlasildi. Kararda, suç tarihi itibariyle Erçakmak’in Sivas Belediyesi Meclisi üyesi oldugu hatirlatilarak, “Erçakmak’in kamu görevlisi oldugu, her ne kadar kamu görevlisi olan sanik hakkinda olayin asli maddi faili olarak yargilandigi isbu dava dosyasinda zamanasimi hükümlerinden istifade edemeyecegi” belirtildi. Kararda, kamu görevlilerinin yasam hakkina yönelik suçlar islemesi halinde zamanasimina ugramayacagi yönünde kararlar bulunduguna da vurgu yapilarak, Erçakmak’in hayatta olmasi durumunda hakkindaki davanin zamanasimindan düsmeyecegi ifade edildi.
Ankara’da olaylar çikti
Mahkeme heyetinin kararini açiklamasi sirasinda salonda bulunan izleyicilerinden bazilari karari protesto etmek amaciyla alkisladi. Mahkeme bittikten sonra adliye önünde bulunan yaklasik 500 kisilik grup karara tepki gösterdi. Yolu trafige kapatmak isteyen gruba polisler biber gazi ve tazyikli suyla müdahale etti, plastik mermi kullandi. Gruptan bazilari da polise tas atti. Çok sayida göstericinin gözaltina alindigi olaylarda Milliyet foto muhabiri Serdar Özsoy, basina biber gazi kutusu isabet etmesi sonucu yaralandi. Büyüksehir Belediyesi ise göstericiler hakkinda suç duyurusunda bulundu. Zamanasimi kararini protesto amaciyla dün basta Istanbul ve Izmir olmak üzere çok sayida ilde gösteriler yapildi.
77. madde uygulanmali
ORHAN KEMAL CENGIZ
AIHM uzmani ve Radikal yazari Avukat Orhan Kemal Cengiz, zamanasimi kararini degerlendirdi: “2005’de yürürlüge giren yeni ceza yasamizin 77. maddesinde insanliga karsi suçlar ve bu suçlar için zamanasiminin uygulanmayacagindan söz ediliyor. Yani Sivas katliami gibi insanliga karsi islenmis suçlardan bahsediliyor. Ankara 11. Agir Ceza Mahkemesi’nin yapmasi gereken bu maddeyi tüm saniklar bakimindan uygulamakti. Ama bunun yerine hukuken hiç bir geçerliligi olmayan bir yorumla, eger kamu görevlisi olan asli fail yasasaydi, yasam hakkina yönelik ihlal nedeniyle, onun açisindan zaman asiminin uygulanmayacagindan bahsediliyor. Mahkemeler kendileri yasal hüküm koyacak sekilde yorum yapamazlar. Mahkeme varolan hükümleri uygulamak yerine, hukuken geçerli olmayan bir yorumla, ölmüs sanik bakimindan farazi bir fikir yürütme isine girisiyor.
Sivas davasinda 33 kisi müebbet almisti
26 Aralik 1994
Dava, 21 Ekim 1993’te basladi. 131 sanik, Ankara 1No’lu DGM’de hâkim karsisina çikti. Ilk karar 26 Aralik 1994’te verildi. 22 kisiye 15 yil, 3 kisiye 10 yil, 52 kisiye 3 yil, 1 kisiye 5 yil, 3 kisiye 2 yil hapis cezasi verildi. 22 kisi beraat etti. Firari Cafer Erçakmak’in dosyasi ayrildi.
28 Kasim 1996
Kararin temyiz incelemesini yapan Yargitay 9. Ceza Dairesi 30 Eylül 1996 günü 11 kisinin cezasini onadi, geri kalan saniklarin cezasini bozdu. Bozma kararinin ardindan yapilan yargilamada 28 Kasim 1990’da Ankara 1 Nolu DGM 33 kisiye idam, 4 kisiye 20 yil, 27 kisiye 7 yil 6 ay, 10 kisiye 3 yil, 1 kisiye 15 yil, 2 kisiye 5 yil, 1 kisiye 2 yil hapis cezasi verdi. 14 kisi beraat etti. 6 firari sanigin dosyasi ayrildi.
16 Haziran 2000
Yargitay 9. Ceza Dairesi 14 Aralik 1998’de kismen bozma karari verdi. Yeniden yargilama sonrasinda 16 Haziran 2000’de Ankara 11. Agir Ceza Mahkemesi 9 kisiye 7 yil 6 ay hapis, 1 kisiye 5 yil hapis, 4 kisiye 20 yil agir hapis, 1 kisiye 15 yil hapis cezasi verirken 33 kisiye idam cezasini tekrarladi. 2 firari sanik hakkindaki dosya ise ayrildi. 2002’de idam kalktigindan idam cezalari müebbet hapse çevrildi.
Zamanasimi neden oldu?
* Zamanasimina neden olan firarlar ise davalar sürerken yasandi. 1994’te tutuksuz yargilanmak için serbest birakilan saniklardan 9’u firar etti. Birçogu Almanya’ya kaçti. Alman makamlari, Türkiye’nin iade talebini “agirlastirilmis müebbet hapis cezasi”ni gerekçe göstererek reddetti.
* 10 Temmuz 2011’de en önemli saniklardan Cafer Erçakmak’in Sivas’ta kalp krizinden öldügü açiklandi. Erçakmak’in 18 yildir Sivas’ta yasadigi ortaya çikti.
* 6 Ekim 2011’de ise firari Vahit Kaynar Almanya’dan Polonya’ya geçerken yakalandi. Türkiye iade talep etti ancak Polonya makamlari Kaynar’i kefaletle serbest birakti.
* Dava saniklarindan Ihsan Çakmak’in ise aranirken karistigi baska bir suçtan dolayi yakalanarak 3 Mayis 2007’de tutuklandigi ve cezasini çektigi ortaya çikti.