Köyler mahalle oldu, simdi de köy çesmelerine sayaç takilacak. Ziraat Mühendisleri Odasi Genel Baskani Turhan Tuncer ile Büyüksehir yasasi ile köylerde yasanacak degisikligi konustuk.
Büyüksehir Yasasi’yla birlikte 16 bin 82 köyün tüzel kisiligi kaldirilarak muhtarliklara dönüstürüldü. Bu dönüsümle birlikte türkülere konu olan, basinda asiklarin bulustugu ve kadinlarin toplandigi binlerce yillik gelenek olan köy çesmelerine sayaç takilacak. Yeni yasa sadece köy çesmelerini degil, tarim ve hayvanciligi da yok ediyor. Köylerdeki yeni degisikligi TMMOB’ye bagli Ziraat Mühendisleri Odasi (ZMO) Genel Baskani Turhan Tuncer ile konustuk.
Büyüksehir yasasiyla köylerde ne gibi degisiklikler olacak?
Adi mahalle ama kendisi köy olan ne oldugu belirsiz bir mekan yaratiliyor. Köy tüzel bir kisiliktir bunu ortadan kaldiramazsiniz. Mesela köyün bir konagi vardir imece usulü yapilmis. Köylü gelen misafirini orada agirlar. Burasi köylünün ortak malidir. Köyler mahalle olduktan sonra bu konaklar kimin olacak? Köyün tüzel kisiligi ortadan kalktiktan sonra artik her yer arsa olacak. Bu özellikle kiyi bölgelerde sorun yaratacak ve bir talan baslayacak. Mahalle olduktan sonra Büyüksehir Belediyesi veya ilçe belediyesi bu topraklari imara açacak. Köylünün üretimdeki en önemli gücü olan tarlasi, artik üretim niteligini de kaybetmis olacak. Üretimde zaten kopma noktasina geldik, daha da sifira indirecegiz.
KÖY ÇESMELERINE YA TIPA YA SAYAÇ
Köylerdeki ruhsatlandirmalar nasil yapilacak?
Köylerdeki yapilar ruhsatlandirilarak vergiye baglanacak. Bu 5 yil sonra için deniyor ama simdiden basladi. Köylünün ortak bir çesmesi vardir. Köylü o çesmeden suyunu doldurur, ihtiyacini giderir. Artik o çesmelere ya tipa takilacak ya da sayaç. Bizim mahallelerde asfalt katilim payi, elektrikte TRT payi ödedigimiz gibi bu insanlardan da buna benzer vergiler alacaklar. Bunun tahsilatini da özellestirmelerle hallederler. TEDAS mesela. Neredeyse tamami özellestirildi. Her gün birisi apartmana geliyor, elinde ölçüm cihazi, kullandigin kadarini yazip gidiyor. Köy çesmelerini de bir firmaya verirler, tek tek sayaçlari kontrol ettirirler, parasini da bu sekilde alirlar. Çesmeyi parali hale getiremezsin. O çesme köylünün babasindan, dedesinden kalmistir; köylü, inegine o çesmenin yalagindan su içirmistir. O, köyün kültürüdür. Köy, farkli statüsü olan bir kesimdir. Halayi, türküsü, kinasi dügünü farklidir. Zaten yok olmaya yüz tutmus bu kültür, Büyüksehir Yasasi ile kaybolacak. Sehirde yasayan insanla köyde yasayan insanin arasinda 5 yil sonra hiçbir fark kalmayacak.
Peki bu mahallelere hizmet nasil gidecek?
Bir örnek vereyim, Balikesir büyüksehir belediyesi oluyor ve Ayvali ile Dursunbey ilçesi arasi 250 km. Bu alanda büyüksehir olduktan sonra nasil hizmet götüreceksin. Belediye baskanlarinin oy kaygisi vardir. 5-10 hanelik bir köy varken oraya mi hizmet götürecek yoksa yüz binlerce kisinin yasadigi bir yere mi? Bir anda 16 bin köy yok oldu. Köylü nüfusu yüzde 24 iken yüzde 9’a düstü. Köy duruyor ama oradaki vatandas statü olarak köylü degil.
AHIR IZNI BILE BELEDIYEDE
Yeni düzenleme ile hayvancilik nasil etkilenecek?
Son Kurban Bayrami döneminde Ankara Büyüksehir Belediyesi ile Çubuk ve Akyurt yöresindeki besiciler arasinda baya ciddi çatisma çikmisti. 50 km çapindaki alanda Büyüksehir Belediyesi hâkimiyeti var ve belediye “Bu alana ahir yapilamaz. Esenboga Havaalanina pis kokular geliyor, burayi kapatin. Gidin buralardan” dedi. Bu bir örnektir. Köyler büyüksehir sinirlarina girdiginde bu gibi olaylar daha çok yasanacak. Biz de köy nüfusu azaltilsin diyoruz, fakat sehrin varoslarinda bir dilim ekmege muhtaç yasasinlar demiyoruz. Sanayi ve hizmet sektöründe yeterli istihdami saglarsiniz, nüfusu kente kaydirirsiniz, köyde daha az kisiyle daha fazla ürünü ürettirmeye çalisirsiniz. Bizim de savundugumuz bu zaten.(Istanbul/EVRENSEL)
