Cumhuriyet- BogaziçiÜniversitesi ev sahipliginde, Hrant Dink Vakfi tarafindan organize edilen Insan Haklari ve Ifade Özgürlügü Konferansi’nda bu sene konusmaci Noam Chomsky’ydi. Düsünür, yazar, dilbilimci, seveni kadar sevmeyeni de olan, her daim anarsist ruhlu Chomsky ile konferans öncesinde Bogaziçi Üniversitesi birkaç gazetecinin katildigi bir yuvarlak masa toplantisi düzenlenmisti. Bu çok özel randevuya gelirim deyip gelemeyen Mehmet Ali Birand’in yokluguyla açildi toplanti, sonra...
Sonra, iste Chomsky’den yanitlar:
Dünya nereye gidiyor?
Her konusmasinda en önce ABD’ye çatan, ülke yönetimine ve kapitalizme muhalif tutumunu ortaya koyan Chomsky’ye göre, dünya iyi bir yere gitmiyor...
Dünyayi bekleyen ilk büyük tehlike çevresel facia. “Tam bir felakete gidiyoruz. Insanlik çildirmis. Kendi sonunu hazirlamak için yaris halinde. Dogayla kavgaliyiz. Çevre sorununa uyanmamis, böyle bir kuskusu, endisesi olmayanlar dünyasi... Bunun örnegini son Amerikan seçimlerinde gördük...”
Chomsky’ye göre bu “total felakete” karsi daha bilinçli olanlar zengin ülkeler degil, yerli halklari çok olan ülkeler.
Chomsky’ye göre dünyayi bekleyen öteki en büyük tehlike ise nükleer savas. Hele odak noktasi Ortadogu olunca Türkiye’nin de önemsemesi gereken bir konu. Bu konuda mutlak bir seyler yapilabilecegine inaniyor.
Çizdigi bu karamsar tabloda “Ya umut nerede?” diye sordum. Öyle ya, yasamin sürmesi için umut sart.
Yanit “Insan iliskilerinde ve insani degerlerde... Bir de her seye karsin, yasanan gelismelerde” diye geldi.
Gelismeye örnekler vermeye, ilk kadin haklarindan baslayinca içimden koca bir eyvah çektim! Ülkemdeki durumu bilseydi, örnegin N.Ç.davasini bilse herhalde bu örnegi vermezdi. Verdigi baska örnekler: Dünyada azinlik haklarindaki ilerleme, bilim ve ilimdeki gelismeler, hayvan haklari, çevrecilik bilinci, savas karsitliginin artisi...
“Nasil umut verebildim mi?” diye sordugunda; galiba kendi de pek umut veremediginin farkindaydi. Onun üzerine ekledi: “Bakin hayatta iki seçeneginiz var: Hayatta ya kötümser olacaksiniz ya da iyimser... Siz de ikisinden birine karar verin!”
Türkiye’de Kürt-Türk iliskileri ve son gelismeler üzerine onun sorulari vardi. Onlara yanit aldi... Paris’teki üç cinayetten sonra diyalog sürecinin sekteye ugramamasi için verilen çabalari, hatta bu konuda medyanin tavrini, özenini çok olumlu buldugunu söyledi. Ingiltere-IRA deneyimlerini paylasti. Burada da iki seçenekten söz etti: “Ya bana karsi siddet var, ben daha büyük siddet kullanarak seni yok ederim... Ya da birlikte nasil düze çikariz, bu ölümcül döngüyü nasil yok ederiz... Ikisinden birine karar vermek gerek” dedi.