Uzun ve yorucu bir emegin ürünü olan tandirlar, Agri ve köylerinde yurttaslarin geçim kaynagi oldu. Lavas ekmeginin pisirilmesi ve büryan kebabinin yapilmasinin olmazlarindan olan tandirlar ile asirlardir devam eden bu kültür de yasatiliyor. Dag yamaçlarinda bulunan kirmizi topragin isletilmesinin ardindan yapilan tandirlar, daha sonra kamyonlara yüklenerek Türkiye’nin çesitli bölgelerine gönderiliyor. Yapiminda kadinlarin öncülük ettigi tandirin pazarlama isini ise, erkekler üstleniyor.
Sinan Aslanboga kadinlarin yaptiklari tandirlari kamyonlara yükleyerek Türkiye’nin çesitli illerine götürdüklerini ve burada yapilan siki pazarliklar sonrasi tandirlari sattiklarini belirtiyor. Aslanboga, “Bizim öncelikli satis alanimiz Agri’da bulunan karayollari kenarlaridir. Biz burada tandirlari pazarlayarak, alicilarin begenisine sunuyoruz. Tandirlarin birçogunu Agri’da, geriye kalan kisimlarini ise Türkiye’nin degisik illerine götürüyoruz. Tandirlari gelip köyden alanlar da var, bizim kamyonlara yükleyip il disina götürüp sattigimiz da var. Il disindaki satislarda yüzde 60 civarinda bir fark oluyor. Köyde tandiri 25 TL’ye satarken, il disina götürdügümüzde ise masraflar arttigi için 60-70 TL’den satiyoruz” dedi. (Agri/DIHA)
TANDIRI NASIL YAPIYORLAR?
Yamaçlardan getirilen kirmizi topraklari isleyerek, tandir seklini verdiklerini söyleyen Gozel Yilmaz isimli kadin, kendilerinin tandirlari yaptiklarini, satislarini ise erkeklerin gerçeklestirdigini belirtiyor. Yilmaz, yaptiklari tandira iliskin su bilgileri verdi: “Tandir yapimini annemden ögrendim, tandir yapimi ne kadar zahmetli ise, o kadar da keyiflidir. Dagin eteginden çikartilan topragi, öncelikle kurumaya birakiyoruz. Daha sonra tekrar islattigimiz topragi elimizle yoguruyoruz. Iyice yogrulan topragin kivama gelmesi için bir gün dinlenmeye birakiyoruz. Daha sonra tandiri üç asamada yapmaya basliyoruz. Öncelikle, alt tabakasini yapip sonra yine kurutuyoruz. Alt kisim tamamlandiktan sonra orta tabakayi yapip kurutuyoruz. Biraz kuruduktan sonra elimize aldigimiz tahtalar yardimiyla iç ve dis yüzeylerini düzlestiriyoruz. Son asamada ise üst bölümü olan agiz kismini yapip tandira son seklini veriyoruz. Hava sartlarina bagli olarak üç günde tamamlanan bir tandiri, 25 TL’den satisa sunuyoruz.”
