Tehlikenin farkinda misiniz?

TARIK YILMAZ / manset.at

Türkiye, 2008'den bu yana yasanan krizde notu artan ülkeler arasinda ilk sirada yer aldi. ABD’nin bile kredi notunun düsürülmesi gerektigi tartismalarinin yapildigi ortamda Türkiye için yapilan elestiri “Neden Türkiye’nin notu artirilmiyor?” oldu.

CARI AÇIK AKLA GELDI
Sonunda Türkiye muradina erdi ve Fitch ve Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu yatirim yapilabilir seviyeye çikardi.
Çikardi da ABD’nin parasal genislemesinin sonuna gelindigi (son açiklamalarla geri adim atildi ancak kulaklara kar suyu kaçti bir kere) konusuldukça yillardir para akitmakta sakinca görmeyen yabancilar “Türkiye’nin cari açiginin kirilgan bir yapi arzettigi” söylemini birden hatirlayiverdi.

BORÇ SELEKTÖRÜ
Yillardir mutlu mesut geçindigimiz yabancilar, Türkiye’de duramaz olunca da boyunlarina “lobi” yaftasi asiliverdi.
Niye bunlari anlattik?
Çünkü üzerimize yaklasan bir tehlike var. Karsidan gelen araç yüzünüze selektör yapiyor, farkinda misiniz? Merkez Bankasi’nin her ay açikladigi dis borç rakaminin kisa vadeli olanlarina hiç baktiniz mi?

163 MILYAR DOLAR
Son veri Mayis 2013 itibariyle...
Verilere göre Türkiye’de Mayis 2014`e kadar,
Kamu 19.4 milyar,
Merkez Bankasi 3.4 milyar dolar,
Özel sektör 140.3 milyar dolar.
Mayis 2014'e kadar borç ödemesi yapacak.
Kisa uzun farketmiyor. 1 yil içinde Türkiye’de kamu-özel sirket ve bankalar toplam 163 milyar dolar para bulmak zorunda.

DÖNGÜ SÜRMEZSE FREN
Bu rakama en iyimser tahminle 60 milyar dolar cari açigi da koyun. Zira bu da Türkiye’de olmadigi için yurt disindan bulmak zorunda oldugumuz döviz… Toplayin 223.1 milyar dolar. Milli gelirin kabaca yüzde 26'si kadar bir rakam anlamina geliyor. Rakama Hazine’nin Mayis 2014'e kadar ödemek zorunda oldugu 90 milyar dolara yakin iç borç dahil degil.
Özetle Türkiye’de 1 yilda ürettigimiz mal ve hizmetlerin dörtte biri kadar bir tutari, yine büyümek için yurt disina göndermek zorundayiz. Artik sartlar degisiyor. Para bollugu bu yil olmazsa da gelecek yil azalmaya baslayacak. Kötü günlere hazirlikli olmakta fayda var.
Zira döngü sürmezse selektör, korna sonrasi aci fren...

BIRGÜN