Devletin yasalari mi, yoksa sirketlerin yasalari mi? Uluslararasi bilisim tekeli IBM’in son uygulamasi bu soruyu sirketler lehine çözüyor. Mevcut yasalarin da sermaye sahiplerinin çikarlari dogrultusunda hazirlandigi söylenebilir ancak, IBM’in son plani bu tartismayi adeta gereksiz hale getiriyor.
Programcilari taseron sirketler araciligiyla çalistiran IBM, çalisanlarin bulundugu ülkelerdeki koruyucu yasa hükümlerinden siyrilabilmek için çalisanlarini “bireysel üretici” olarak gösterme karari aldi.
YASALAR GEÇERSIZ!
IBM yönetimi, bahsi geçen yöntemle çalisacak olan programcilar için ulusal çalisma yasalarinin geçerli olamayacagini ileri sürüyorlar. Der Spiegel dergisinin “ele geçirdigi” proje metninde, “Bu çalisanlar için özel ve uluslararasi geçerli olacak is sözlesmeleri yaratmak zorundayiz” deniliyor.
Böylece simdiki taseronluk ve isçi kiralama sistemini gölgede birakacak kapsamda olan proje, sermaye için bütün yasal engelleri de ortadan kaldirmayi hedefliyor.
Projenin uygulamaya baslamasiyla Almanya’da 8 bin IBM çalisaninin isten çikartilmasi bekleniyor. IBM’in açiklamalarina göre bütün programcilara yeni platformda çalisma olanagi sunulacak! Bu “olanagi” kabul etmeyenlere ne olacagi ise belirsiz! Sirkette yetkili sendika olan Ver.di, “Bize henüz sosyal plan için basvuran olmadi. 8 bin personeli nasil isten çikartacaklar bizde bilmiyoruz. IBM’in çalismalarini yakindan izliyoruz” demekle yetiniyor.
AMAÇ ÜCRETLERI DÜSÜRMEK
Evde çalisma ve uzaktan çalisma gibi Ulusal Istihdam Stratejisi’nde de öngörülen esnek çalisma biçimleri, dünyanin her yerinde emekçilerin ücretlerini düsürmek için kullaniliyor. IBM de bunu saklamiyor. IBM’in bu plani uygulamaya girdiginde IBM Almanya, 20 bin çalisanindan 8 binini isten çikaracak. Uygulamanin amacini, IBM’in yeni sefi Virginia Rometty, bütün dünyadaki çalisanlara gönderdigi bir mail ile ifade ediyor. Görev basinda olanlarin degisebilecegini ama sirketin hedeflerinin ayni kaldigina dikkat çeken Rometty, verimlilik sürekli olarak artmasi gerektigini söylüyor. Bütün çalisanlarin 2015 yilinda hisse basina ciroyu 20 dolara çikarma hedefine kilitlenmelerini isteyen Rometty, bugün elde edilen 13.09 dolarin hissedarlar için yeterli olmadigini bildiriyor.
SIRKETIN GÖZÜ DOYMADI
Taseronlastirma ile isin bölünmesi ve farkli ülkelere dagitilmasi neredeyse bütün is kollarinda uygulanan bir yöntem. Özellikle bilisim sektöründe oldukça yayfin. Yeni olan ise, genellikle Dogu ve Güneydogu Asya ülkelerinde oldukça düsük ücretlerle yapilan üretim maliyetinin bile daha da azaltilmaya çalisilmasi ve bu kapsamda çalisanlarin bagimsiz üreticiler olarak gösterilmesi.
Sirket böylece, bu ülkelerdeki yasal düzenlemelerin sinirlamalarini asmayi hedefliyor. (Köln/EVRENSEL)
ÜCRETLER DÜSTÜ!
Uygulama, aslina bakilirsa o kadar yeni degil. IBM ürettigi yazilimlari taseron firmalara yaptiriyor. IBM, uzun bir süredir TopCoder isimli firma ile çalisiyor. Toplam 388 bin serbest (!) programcinin bagli oldugu TopCoder, IBM ve diger bilisim sirketlerine yazilim üretiyor. TopCoder aldigi isi, teknik olarak bölerek intranet aglari (disariya kapali sirket içi iletisim aglari) üzerinden bütün programcilara sunuyor. Böylece projenin bütünlügü hakkinda bilgi sahibi olmasi engellenen programcilar, önlerine konulan görevi yerine getiriyorlar. Ortaya çikan toplam yazilim TopCoder tarafindan paket halinde ana firmaya veriliyor. TopCoder modeliyle personel giderlerini yüzde 33 asagi çektiklerini açiklayan IBM yönetimi, ücretleri daha da düsürmek üzere bir adim daha atiyor.
HAK TALEP ETME SANSI BILE KALMIYOR
Elvan Demircioglu (Tez Koop-Is 5 Nolu Sube Örgütlenme Sekreteri): Türkiye`de de uzaktan çalisma, evden çalisma gibi esnek çalisma biçimleri konusuluyor. Ancak bu plan uzaktan çalismadan da beter. Elektrigini kendi ödüyor, ögle yemegini kendisi hazirliyor, çayi-kahvesi yine kendi cebinden, sigortasini ve vergisini de kendisi ödeyecek. Sirketin hiçbir maliyeti olmayacak. Evden çalisirken bile IBM isçisiydiniz, hiç degilse aidiyetiniz vardi. Bu daha da öteye gidiyor. Buraya ait de degilsiniz. Yani hak talep etme sansiniz da kalmiyor. Sosyallesme adina da büyük olumsuzluk. Insani eve kapatiyor.
KISA ADI IBM
Kisa adi IBM (International Business Machines - Uluslararasi Is Makineleri) olan sirket 1911 yilinda degisik sirketlerin birlesmesiyle kuruldu. Kökleri 1896’ya kadar dayanan sirketin bugün dünyanin 170’den fazla ülkesinde faaliyet gösteriyor. Merkezi ABD’nin New York/Armonk’da bulunan sirket dünyanin en büyük bilisim sirketidir. Çok farkli büro materyalleri ile de taninan sirketin bugün asil faaliyet alani bilgisayar ve donanim üretimin yani sira yazilim, servis hizmetlerinde bulunmakta. Çok genis bir AR-GE (Arastirma – Gelistirme) bölümü olan IBM ayni zamanda dünyada her yil en fazla yeni patent bildirimi yapan sirket konumundadir. 2011 yilinda 427 bin emekçiyle 106.9 milyar dolar ciro yapan IBM’in vergi öncesi kâri ise 21 milyar dolara çikmisti.
