Bugün, 22 Kasım 2024 Cuma
Prof. Dr. Emrah Altindis, “25 Mart’ta 109 kisi, 28 Mart’ta 108, 31 Mart’ta 114, 3 Nisan’da 425 ölüyor. Vakalara baktiginizda ise 27 Mart’ta 6 bin, 31 Mart’ta 13 bin, 4 Nisan’da 24 bin olmus. Ölüm sayisi her 3 günde bir iki katina, vaka sayisi da her 4 günde bir iki katina çikiyor, bizim kisitli testlerimize ragmen. Dünya ile karsilastirdigimizda bizdeki vaka yükselisi, birinci vakadan sonraki vaka yükselisini karsilastirdigimizda Italya’dan çok daha sert. Türkiye’deki yükselis kaygi verici” dedi.
Cumhuriyette yer alan habere göre, “Virüsün yayilmasini engellemeyezsek tsunami iki hafta sonra çok sert bir sekilde bize çarpabilir” diyen Prof. Dr. Emrah Altindis, bunun da test sayisinin artmasi, siki karantina ya da sokaga çikma yasagi ile mümkün olabilecegini anlatti. Altindis, “Vaka sayisi 12 bini askin olan Istanbul gibi devasa bir kentte siki karantina hemen uygulanmali. Bunu da 65 yas üstüne ve 20 yas altna ‘evde kal’ diyerek yapamayiz” dedi.
Altindis, Italya’da 400. ölümün üzerine karantinanin uygulandigini animsatarak “Karantinada 3 haftayi geçti ve halen ölümleri azaltamadilar. Çin, Wuhan denen sehri iki ay boyunca karantinaya aldi, hastaligi kontrol altina aldilar. Bizim iki zayif noktamiz var: Birincisi ciddi karantina ilan etmememiz. Bu ileride toplumda ciddi pismanlik yaratacak, bir digeri de testlemelerin düsük düzeyde olmasi.
Salgini kontrol etmek istiyorsak sokaga çikma yasagini koymamiz gerekiyor. Biliyoruz ki tüm hastaliklar ilk yoksullari, isçileri vurur. Bu hastalik da ilk onlari vuracak ve onlar da sokakta. Türkiye’de de en yüksek noktasi pik noktasi denilen nokta yükselmeye devam ediyor. Su an Çin haril haril ikinci dalgaya hazirlaniyor. Çünkü ikinci dalganin çikma olasiligi var” diye konustu.
Boston College biyoloji bölümünden asistan Prof. Dr. Emrah Altindis, Türkiye’de 60 yas alti koronavirüs ölümlerinin yüksekligine dikkat çekerek “Italya’da ilk 1625 ölümde, 60 yas alti ölüm orani yüzde 1.7; Ispanya’da ilk 805 ölümde 60 yas alti ölüm yüzde 4.59, Türkiye’de ise ilk 356 ölümde bu oran yüzde 20” dedi. Bunun birkaç sebebi olabilecegini söyleyen Altindis, genç nüfus oraninin yüksek olmasi ya da diyabet, obezite, sigara kullanimi, kötü beslenme, yoksulluk, hasta basina doktor sayisinin, yatak sayisinin düsük olmasi gibi unsurlarin genç ölümleri arttirmis olabilecegini söyledi. “Sehirlerimize dev bir tsunami yaklasiyor” diyen Altindis, “Bu dev dalgalar öncelikle yasli bireylere, kronik hastalara ve onlari tedavi edecek saglik çalisanlarina çarpacak. Ciddi karantina, sokaga çikma yasagi ile bu dev dalgalari yavaslatabiliriz” uyarisinda bulundu.
Test sayisinin arttirilmasinin hastaligin kontrol altina alinmasinda önemli bir etken oldugunu kaydeden Altindis “Hastaliga yakalanan insanlarin yüzde 30 ve yüzde 50’sinin tipik sendromlari göstermedigi görülüyor. Farkina varmasalar da hastaligi daha agir geçirebilecek insanlara tasimaya devam ediyorlar. Biz bu insanlari testlerle bulup izole etmezsek salginin yayilimini durdurmamiz mümkün degil” dedi. 
Prof. Dr. Emrah Altindis
Dünyada fazla test yapan ve tedbirleri iyi alan Güney Kore ve Almanya örneklerini veren Altindis, “Rakamlara baktigimizda Güney Kore 20 Mart tarihine dek toplamda 350 bin test yapmis. Almanya ise sadece geçen hafta 1 hafta içinde 350 bin test yapmis. Bizim testlerimiz ise ilk 10 Mart tarihinde basladi, günlük 20 bin test yapma kapasitesine geldik. Su anda toplamda 80 bin milyonluk ülke için 161 bin. Yani Almanya’nin 1 haftada yaptigi testin yarisini iki haftada yapabilmisiz. Bu düzeydeyken Türkiye’de hastaligin yayilimini durduramayiz” uyarisini yapti.
Türkiye’de genç ölümlerin fazla olmasina da dikkat çeken Dr. Altindis, söyle devam etti: “Bunun iki üç sebebi olabilir. Birinci sebebi bizde ilk baslarda testler yeterli olmadigi için bazi yasli ölümleri tespit edilememis oabilir. Ikinci olasilik ise bizim toplumumuzda daha fazla genç oldugu için olabilir. 60 yas alti insanlarda yüzde 20’si yani 356 ölümün 5’te biri demek aslinda. Biz su anda 20-65 yas arasindaki insanlarin sokaga çikabildigi, her gün ise gittikleri ülkede yasiyoruz. Ben ilk basta Italya gibi olabilecegini tahmin ediyordum. Öyle olmadi, daha kötü oldu. Bu insanlarda özellikle kronik hastaligi olan, ise giden, çalismak zorunda olan insanlar hem kendileri risk altinda hem de ölümlerin yüzde 80’i 60 yas üstünde onlar bu virüsü disaridan eve getirecekler, yaslilari risk altina atacaklar.”
Koronavirüs pandemisinin gelecegini bilim insanlarinin bildigini, ancak önlem alinmadigini söyleyen Altindis, “Fakat dünya devletlerini yönetenler, bütün paralarini ordulara, zenginleri daha zengin etmeye harcadiklari için, saglik sistemlerini güçlendirip toplumlarin bagisikliklarini güçlendirici adimlar atmadiklari için gelecegini bildigimiz salgina hazirliksiz yakalandik” dedi.
