Bugün, 8 Mayıs 2024 Çarşamba
Hersey Uluslararasi Arastirmaci Gazeteciler Konsoriyumu`nun posta adresine gelen bir sabit disk ile basladi. Kim tarafindan gönderildigi bilinmeyen diskin içinde tam 260 gigabyte büyüklügünde yazisma ve belge bulunuyordu. Gazeteciler, diski incelemeye basladiklarinda belki de tarihin en büyük gazetecilik olayiyla karsi karsiya olduklarini anladilar. Aralarinda 2 milyon elektronik posta mesajinin da yer aldigi belgelerde 170 ülkeden 130 binden fazla ultra-zenginin, siyasetçinin, sanatçinin, politikaci es ve çocuklarinin dünyanin dört bir yanindaki offshore bankalarda bulunan hesaplari ve vergi kaçirmak için kurduklari paravan sirketler yer aliyordu. ABD`nin gizli yazismalarini konu alan WikiLeaks belgelerinden 150 kat daha fazla sayidaki dokümani birkaç kisinin okuyarak tasniflemesi mümkün degildi. Hemen 40 ülkeden 86 gazetecinin olusturdugu bir ekip olusturuldu. Aralarinda ABD`den Washington Post, Ingiltere`den Guardian ve BBC, Belçika`dan Le Soir, Almanya`dan Süddesutsche Zeitung muhabirlerinin bulundugu bu ekip büyük bir gizlilik içinde tam 15 ay ellerindeki milyonlarca belgeyi inceledi. Ve dün bombalar ardi ardina patladi.
Almanya: Bize verin
Dünyanin dört bir yaninda belgeleri temin eden gazeteler internet sitelerinden ilk parti haberleri yayinlamaya basladi. Belgelerin teker teker ortaya çikmasinin ardindan offshore hesaplarda 32 trilyon dolar tutan yüzbinlerce zengini de korku saldi. Daha bir gün önce Bütçe Bakani`ni Isviçre`de 20 yildir gizli hesaplar bulundurdugu ortaya çikinca kaybeden Fransa Cumhurbaskani Françis Hollande, bu kez de Offshore Leaks ile sarsildi. Hollande`in seçim kampanyasindaki sag kolu ve `kasasi` olarak bilinen Jean Jacques Augier`in Cayman Adalari`nda gizli hesaplari bulundugu ve vergi kaçirdigi anlasildi. 30 yillik bir dönemi kapsayan belgelerde yer alan paravan sirketler ve offshore hesaplarla her yil en az 280 milyar dolar vergi kaçirildigi tahmin ediliyor. Belgelerde onlarca Alman`in da bulundugu iddiasinin ardindan ilk harekete geçen Almanya hükümeti oldu. Alman Maliye Bakani Schauble, `Gazeteciler belgeleri mutlaka resmi otoritelerle paylasmali` açiklamasi yapti. Mali krizdeki Yunanistan da listedeki 107 sirketin pesine düstü.
En büyük bomba Aliyev ailesi
OffshoreLeaks`in ortaya çikardigi siyasiler arasinda en önemli isim Azerbaycan Cumhurbaskani Ilham Aliyev ve ailesi oldu. Aliyev`in aile üyelerinin en az 4 offshore sirkette hisse sahibi olduklari ortaya çikti. Dahasi, ülkede 4.5 milyar dolarlik insaat ihalesi kazanan Hassan Gozal isimli isadaminin baskanin kizlari Arzu ve Leyla adina Virgin Adalari`nda kurulan offshore sirketlerinin de direktörlügünü yaptigi anlasildi. Bu sirketlerin Azeri milletvekillerinin sirket sahibi olmasini engelleyen anayasa hükmünü ihlal edip etmedigi simdiden tartisma konusu oldu. Belgeler ayrica Arzu ve Leyla`nin 2008 yilinda babalari ikinci kez cumhurbaskani seçildikten 2 ay sonra sirketleri kendi üzerlerine aldiklarini gösteriyor. Kizlarin adres olarak gösterdikleri Dubai`deki lüks evin degeri ise en az 6 milyon dolar olarak hesaplaniyor. Aliyev`in, cumhurbaskanligi öncesinde de parlamentoda görev yapiyordu. Ilham Aliyev, esi Mihriban ve kizlari belgelerin ortaya çikmasindan sonra sorulan sorulari cevapsiz birakti. Vatan gazetesinden Ugur Koçbas`in hazirladigi habere göre iste hedefteki zenginler:
- Çogu Virgin Adalari`nda bulunan 2.5 milyon hesabin 46 vergi cenneti ülkede bulundugu açiklandi.
- Belgelerde Aliyev ailesinin yanisira Rusya, Kanada, Pakistan, Filipinler, Tayland, Mogolistan gibi ülkelerde siyasilerin ve ailelerinin vergi kaçirmak ve/veya servetlerini gizlemek için para cennetlerine basvurduklari görülüyor.
- Mega zenginlerin yat, malikane, pahali sanat eserleri alirken gizliliklerini korumak ve vergi ödememek için alimlarini offshore ülkelerdeki hesaplar üzerinden yaptiklari anlasiliyor.
- UBS, Clariden ve Deustche Bank gibi birçok bankanin müsterilerine sürekli olarak gizlilik vaadeden offshore sirketlerle ilgili raporlar sundugu ortaya çikti.
- Mogolistan`da eski finans bakani ve meclis baskan yardimcisi Bayartsogt Sangajav`in offshore hesaplari ortaya çikarildi. Sangajav, `Sanirim istifa etmem gerekecek` dedi.
- Rusya Basbakan yardimcisi Igor Shuvalov`un esi Olga Shuvalova belgelerde yer alan isimlerden biri oldu. Ilk açiklamasinda `yasadisi birsey yapmadigini` söyledi.
- Kanadali bir senatörün esi Tony Merchant`in 800 bin dolarini vergi cennetlerinde tuttugu anlasildi.
- Defalarca yolsuzlukla itham edilen Filipinler eski diktatörü Ferdinand Marcos`un en büyük kizi Maria Imelda Marcos da belgelerde en çok ismi geçen ünlülerden biri oldu.
- Ispanya`nin en büyük sanat koleksiyoncusu ve eski Ispanya güzeli Barones Carmen Thyssen-Bornemisza`nin sanat eserlerini satin alirken offshore sirketlerini kullanarak vergi kaçirdigi anlasildi.
- Dogu Alman istihbaratinin eski müdürünün oglu Franz Wolf, Almanya`daki isimler arasinda en çok göze çarpan kisi oldu.
- Isviçre`de 300, Italya`da 200 kisinin listelendigi, Yunanistan`da ise 103 ismin listede oldugu belirtildi.
- Hindistan`da iki milletvekilinin offshore hesaplari ortaya çikti. Her ikisinin de koltugunu kaybedecegi belirtiliyor.
- Zimbabve diktatörü Robert Mugabe`nin halki yokluk içinde yasarken tüm servetini vergi cennetlerinde tuttugu anlasildi.
