Bugün, 2 Kasım 2025 Pazar
Hasan Gürsoy/Gazete Esenler
Zeytinburnu 10 Yilda Dönüsemedi
Istanbul’da deprem odakli kentsel dönüsüm için 2003 yilinda pilot bölge ilan edilen Zeytirburnu ilçesinin Sümer Mahallesi’nde yurttaslar köseye sikismis durumda.
Neredeyse 10 yildir süren dönüsüm projesinde yurttaslar, KIPTAS’in hem daha küçük hem de üzerine para ödeyerek kendilerini tekrar ev sahibi yapma teklifini zorunluluktan kabul etme noktasina geldiler. Çünkü yeni çikan afet yasasina göre anlasmaya varmazlarsa evleri istimlak edilecek.
2008 yilindan beri mahalledeki dönüsüm dayatmasini yakindan takip eden CHP Zeytinburnu Belediye Meclis üyesi Ilkay Biber, yurttaslarin yasadigi magduriyeti gazetemiz için analiz etti. Biber’in aktardigi bilgilere göre Sümer Mahallesi’nde dönüsüm yapilacak 24. Sokak, 25. Sokak ve Prof. Turan Günes Caddesi ile çevrili alanda 1250 bagimsiz birim bulunuyor.
Bu binalarin 800-900’ü 80 metrekareye kadar olan küçük daireler. KIPTAS’in projesinde yüzde 75 “Kat karsiligi anlasma modeli” benimsendi. Yani vatandaslarin payina düsecek evin büyüklügü sahip olduklari evin metrekaresinden yüzde 25 daha az olacak. Bu hesap büyük çogunlugu olusturan küçük daire sahiplerini zorda birakti. 50 metrekare dairesi olan vatandas resmen evsiz kaldi. Çünkü yüzde 25’lik kesinti yapildiktan sonra payina 37.5 metrekare daire düsüyor. Ancak projede bu büyüklükte ev yok. Dairelerin metrekare fiyati 2 bin 500 lira. Yani en küçük daireye sahip olabilmek için vatandasin 56 bin lira fark ödemesi gerekiyor. Çogu yurttasin böyle bir farki ödeyip ikinci kez ev sahibi olmaya maddi gücü yetmiyor. Dairenin alim satim islemleri de vatandasa yükleniyor. Bu da 10-15 bin liralik masraf demek.
Kim rantçi?
Ortalama 4 kisilik bir ailenin 1+1 evde yasamasi imkânsiz. Farkini ödeyip 2+1 ev almak isteyenlere KIPTAS böyle bir uygulamalarinin olmadigini söyleyip olumsuz yanit veriyor. Önerisi ise “Evini satan komsun varsa al. Onunla birlestirir daha büyük bir ev veririz” oluyor. Aslinda bu öneri ve mevcut uygulamalar çok ilginç bir durum olusturuyor. KIPTAS, bir yandan komsunun evini al derken diger yandan da 29 yil kiraci olarak oturdugu evi satin alan yurttasa “Sen burayi rant için almissin. Metrekareden yüzde 25 degil, yüzde 40 kesinti yapacagiz” diyor.
Sözlesme kosullari farkli
Anlasmaya varamayanlarin evleri istimlak edilecegi için yurttaslarin bir kismi dayatilan kosullari kabul etmek zorunda kalsalar da sonradan vazgeçti. Çünkü imza noktasina gelindiginde vatandasin üzerinde anlasmaya vardigi daire yerine daha arka taraflardan daireler önerildi.
Esnaf da zorda
Dükkân sahipleri de bu dönüsüm sikintisindan payina düseni aldi. Bozkurt Perdeciler Çarsisi’ndaki Kurteks’e, dükkânlarin metrekaresi 5 bin liradan hesaplandigi için 1 milyon lira fark çikarildi. Hem de 6 ay içinde ödemeleri sart kosuldu. Dükkânin 3 hissedarindan biri olan Sevgi Hamzaoglu, yeni projede dükkânlarin bodrumda oldugunu, cephesinin bulunmadigini belirterek “Ellerinde kesin proje de yok. Verecekleri dükkân da ise yaramiyor. Bodrumda perdeci olur mu? Cephesi olmayan dükkâna kimse gelmez” diyor. 1 milyon lirayi ödemelerinin mümkün olmadigini, bu yüzden sözlesmeyi imzalamadiklarini dile getiren Hamzaoglu, istimlaklarin baslamasi halinde mahalle halkinin ayaklanacagini söylüyor. Hamzaoglu “Mahalle halki olarak birbirimize kilitlendik. Sessizce bekliyoruz. Ayaklanirsak kimse sokagimiza giremez, evimizin önünden geçemez” diye konusuyor.
